Góc đặt bánh xe: 4 Dấu hiệu xe bị lệch, nguyên nhân & cách khắc phục

Bạn có biết góc đặt bánh xe ảnh hưởng rất lớn đến khả năng vận hành và an toàn của chiếc xe ô tô của bạn? Một chiếc xe có góc đặt bánh xe chuẩn sẽ đảm bảo độ ổn định, độ bám đường tốt, khả năng vào cua chính xác, giảm thiểu độ mòn lốp và tiết kiệm nhiên liệu. Ngược lại, góc đặt bánh xe bị lệch có thể gây ra nhiều vấn đề nguy hiểm như lệch lái, rung lắc vô lăng và thậm chí là mất lái. Vì thế, cùng cố vấn Bùi Hải Nam của Honda Ô tô Mỹ Đình tìm hiểu chi tiết về góc đặt bánh xe, các thông số quan trọng cũng như cách kiểm tra và căn chỉnh góc đặt bánh xe phù hợp nhé!

Khái niệm góc đặt bánh xe 

Góc đặt bánh xe được hiểu là một tập hợp các góc liên quan đến bánh xe để bánh đúng vào vị trí vận hành tốt nhất. Góc này cần phải được cân chỉnh đúng tiêu chuẩn về độ chụm, độ nghiêng, thẳng,…Điều này giúp xe đảm bảo an toàn, êm ái, vững chãi và hạn chế việc gây mòn lốp. 

Góc đặt bánh xe đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với hiệu suất, an toàn và độ bền của chiếc xe của bạn. Việc căn chỉnh góc đặt bánh xe đúng chuẩn không chỉ là một quy trình bảo dưỡng thông thường, mà còn mang lại những lợi ích thiết thực và lâu dài:

• Độ bám đường và ổn định của xe: Góc đặt bánh xe tối ưu giúp tối đa hóa diện tích tiếp xúc giữa lốp xe và mặt đường, đảm bảo độ bám đường tốt nhất. Điều này đặc biệt quan trọng khi xe vào cua, phanh gấp hoặc di chuyển trên đường trơn trượt. Góc đặt bánh xe chính xác giúp xe di chuyển ổn định, không bị lệch lái hoặc rung lắc, mang lại cảm giác lái tự tin và thoải mái cho người lái.
• Tuổi thọ của lốp xe: Góc đặt bánh xe sai lệch có thể gây ra hiện tượng mòn lốp không đều, khiến một số vị trí trên lốp bị mòn nhanh hơn các vị trí khác. Điều này làm giảm tuổi thọ của lốp, buộc bạn phải thay lốp sớm hơn và tốn kém chi phí. Căn chỉnh góc đặt bánh xe đúng giúp lốp xe mòn đều hơn, từ đó kéo dài tuổi thọ và tiết kiệm chi phí đáng kể.
• Tiết kiệm nhiên liệu: Khi góc đặt bánh xe không đúng, lực cản lăn của xe tăng lên, khiến động cơ phải làm việc nhiều hơn để duy trì tốc độ. Điều này dẫn đến tiêu hao nhiên liệu nhiều hơn, đặc biệt là khi di chuyển trên đường dài. Căn chỉnh góc đặt bánh xe đúng giúp giảm lực cản lăn, từ đó tiết kiệm nhiên liệu và giảm chi phí vận hành xe.
• Khả năng an toàn: Góc đặt bánh xe sai lệch có thể ảnh hưởng đến khả năng phanh, vào cua và ổn định của xe, đặc biệt là trong các tình huống khẩn cấp. Điều này có thể dẫn đến mất lái hoặc tai nạn. Căn chỉnh góc đặt bánh xe đúng giúp xe vận hành an toàn hơn, giảm thiểu nguy cơ xảy ra tai nạn.

Các loại góc đặt bánh xe phổ biến

Khi quan tâm và nghiên cứu về góc chuẩn của bánh xe, các bạn sẽ biết được các loại góc Camber; Caster; Kingpin; Toe và góc quay vòng. Cụ thể nội dung dưới đây chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu được những góc đặt bánh xe này. 

Góc Camber (Độ nghiêng của bánh xe)

Góc Camber được hiểu là góc giữa trục thẳng đứng của bánh xe so với  trục thẳng đứng của xe khi nhìn từ phía trước hoặc sau. Độ âm hay dương của góc camber cũng  đều làm giảm bề mặt tiếp xúc của bánh xe so với mặt đường, tác động đến khả năng bám của lốp.

Giá trị tiêu chuẩn: Thường dao động từ -1 độ đến +1 độ, tuy nhiên, mỗi dòng xe và nhà sản xuất sẽ có khuyến nghị riêng.

Tác động: 

• Camber dương (+): Tăng độ bám đường khi vào cua, đặc biệt là khi xe nghiêng. Tuy nhiên, camber dương quá lớn sẽ làm mòn lốp nhanh hơn ở mép ngoài và giảm độ ổn định khi đi thẳng.
• Camber âm (-): Tăng độ ổn định khi đi thẳng, giảm lực cản lăn và tiết kiệm nhiên liệu. Tuy nhiên, camber âm quá lớn sẽ làm giảm độ bám đường khi vào cua và mòn lốp ở mép trong.

Ưu điểm:

• Camber dương: Cải thiện khả năng xử lý và độ bám đường trong cua.
• Camber âm: Tăng độ ổn định và tiết kiệm nhiên liệu.

Nhược điểm:

• Camber dương: Mòn lốp không đều, giảm độ ổn định khi đi thẳng.
• Camber âm: Giảm độ bám đường khi vào cua.

Ứng dụng:

• Camber dương: Thường được sử dụng trong xe đua và xe thể thao.
• Camber âm: Thường được sử dụng trong xe gia đình và xe tiết kiệm nhiên liệu.

Góc Caster (Góc nghiêng trụ lái)

Góc Caster là số đo của góc giữa trụ thẳng đứng bánh xe so với trụ lái. Nếu Caster dương (Positive Caster) có nghĩa là bánh xe sẽ ở phía trước so với đầu trụ thẳng đứng. Ngược lại Caster âm (Negative Caster) thì bánh xe ở phía sau đầu trụ theo chiều tiến của xe.

Giá trị tiêu chuẩn: Thường dao động từ +2 độ đến +8 độ, tùy thuộc vào từng dòng xe và thiết kế hệ thống lái.

Tác động:

• Caster dương (+): Tăng độ ổn định khi đi thẳng, đặc biệt ở tốc độ cao, giúp xe tự định tâm và giảm rung lắc vô lăng. Tuy nhiên, caster dương lớn có thể làm vô lăng nặng hơn khi đánh lái ở tốc độ thấp.
• Caster âm (-): Giúp vô lăng nhẹ hơn, dễ xoay trở ở tốc độ thấp. Tuy nhiên, caster âm lớn sẽ làm giảm độ ổn định ở tốc độ cao và khiến xe dễ bị lệch lái.

Ưu điểm:

• Caster dương: Tăng độ ổn định, cải thiện khả năng tự định tâm của vô lăng.
• Caster âm: Vô lăng nhẹ hơn, dễ xoay trở.

Nhược điểm:

• Caster dương: Vô lăng nặng hơn ở tốc độ thấp.
• Caster âm: Giảm độ ổn định ở tốc độ cao.

Ứng dụng:

• Caster dương: Thường được sử dụng trong xe du lịch và xe tải để tăng tính ổn định và an toàn.
• Caster âm: Thường được sử dụng trong xe đua để tăng khả năng điều khiển và giảm lực cản lăn.

Góc Toe (Độ chụm)

Góc chụm bánh xe được hiểu là hiệu số khoảng cách giữa hai má lốp với nhau. Hiệu số này được đo từ khoảng cách giữa hai má lốp phía sau với nhau hoặc phía trước với nhau trên cùng trục. Điều chỉnh độ chụm sẽ căn chỉnh thẳng theo hướng tịnh tiến của hai bánh.

Giá trị tiêu chuẩn: Thường rất nhỏ, chỉ vài mm, tùy thuộc vào từng dòng xe và thiết kế hệ thống treo.

Tác động: 

• Toe-in (chụm vào trong): Tăng độ ổn định khi đi thẳng, giảm mài mòn lốp. Tuy nhiên, toe-in quá lớn sẽ làm giảm khả năng vào cua và tăng lực cản lăn.
• Toe-out (chụm ra ngoài): Tăng khả năng vào cua, giúp xe nhanh nhẹn và linh hoạt hơn. Tuy nhiên, toe-out quá lớn sẽ làm giảm độ ổn định khi đi thẳng và tăng mài mòn lốp ở mép ngoài.

Ưu điểm:

• Toe-in: Tăng độ ổn định khi đi thẳng, giảm mài mòn lốp.
• Toe-out: Cải thiện khả năng xử lý và phản ứng lái.

Nhược điểm:

• Toe-in: Giảm khả năng vào cua, tăng lực cản lăn.
• Toe-out: Giảm độ ổn định khi đi thẳng, tăng mài mòn lốp.

Ứng dụng:

• Toe-in: Thường được sử dụng trong xe du lịch để tăng tính ổn định và tiết kiệm nhiên liệu.
• Toe-out: Thường được sử dụng trong xe đua để tăng khả năng xử lý.

Góc Kingpin (Góc nghiêng trục xoay bánh xe)

Góc Kingpin được hiểu là đường thẳng nối khớp cầu trên và khớp cầu dưới của bánh xe so với tâm quay của bánh trước khi vần vô lăng. Góc đặt này quan trọng vì nó sẽ giảm áp lực khi đánh lái sang phải hoặc trái. Góc đặt này tăng độ ổn định khi đi trên đường thẳng và cả khi vào cua khi bánh xe sẽ tự quay trở lại vị trí ban đầu sau khi sang phải hoặc sang trái.

Giá trị tiêu chuẩn: Thay đổi tùy theo thiết kế hệ thống treo và lái của từng dòng xe.

Tác động:

• Giúp bánh xe tự trở về vị trí trung tâm sau khi đánh lái.
• Ảnh hưởng đến bán kính vòng quay và độ ổn định của xe khi vào cua.
• Giảm lực tác động lên hệ thống lái khi va chạm.

Ưu điểm: Tăng độ ổn định khi vào cua, giảm mài mòn lốp, cải thiện khả năng hấp thụ xung động.

Nhược điểm: Có thể làm vô lăng nặng hơn.

Ứng dụng: Được sử dụng trên hầu hết các loại xe ô tô.

Góc đặt xoay vòng (Turning Radius)

Đây là góc tạo nên bởi 2 bánh xe quay vẽ nên những vòng tròn có tâm trùng nhau đảm bảo tính năng quay vòng của xe ôtô. Nếu bánh không đảm bảo quay đủ một vòng tròn chắc chắn khi sang phải hay sang trái sẽ bị lệch và gây mất an toàn khi vân hành xe.

Giá trị tiêu chuẩn: Không có giá trị tiêu chuẩn cụ thể, phụ thuộc vào kích thước và thiết kế của xe.

Tác động: Ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng xoay trở của xe trong không gian hẹp.

Ưu điểm: Xe có góc đặt xoay vòng nhỏ sẽ dễ dàng xoay trở hơn trong các khu vực đông đúc hoặc bãi đỗ xe chật hẹp.

Ứng dụng: Quan trọng đối với các loại xe đô thị, xe nhỏ gọn.

4 Dấu hiệu nhận biết góc đặt bánh xe bị lệch, nguyên nhân & tác hại

Góc đặt bánh xe đúng chuẩn là yếu tố quan trọng đảm bảo an toàn, hiệu suất và độ bền cho chiếc xe của bạn. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng, góc đặt bánh xe có thể bị lệch do nhiều nguyên nhân. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu và hiểu rõ nguyên nhân, tác hại sẽ giúp bạn kịp thời xử lý, tránh những hậu quả đáng tiếc.

Dấu hiệu nhận biết góc đặt bánh xe bị lệch

1. Xe bị lệch lái sang một bên khi buông tay khỏi vô lăng: Đây là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy góc đặt bánh xe đã bị lệch. Khi bạn thả lỏng tay lái, xe sẽ tự động lệch về một bên thay vì đi thẳng.
2. Vô lăng bị rung lắc hoặc nặng hơn bình thường: Khi góc đặt bánh xe bị lệch, vô lăng có thể bị rung lắc, đặc biệt là khi xe di chuyển ở tốc độ cao. Ngoài ra, bạn cũng có thể cảm thấy vô lăng nặng hơn bình thường khi đánh lái.
3. Lốp xe mòn không đều: Nếu bạn thấy lốp xe bị mòn không đều, một bên mòn nhanh hơn bên kia, hoặc mòn theo hình răng cưa, đó có thể là dấu hiệu của việc góc đặt bánh xe bị lệch.
4. Tiếng ồn lạ từ hệ thống treo hoặc lái: Khi góc đặt bánh xe sai lệch, các bộ phận trong hệ thống treo và lái có thể bị quá tải, gây ra tiếng kêu cọt kẹt, rít hoặc tiếng lạch cạch khi xe di chuyển.

Nguyên nhân gây lệch góc đặt bánh xe

• Va chạm mạnh với vật cản: Tai nạn hoặc va chạm mạnh có thể làm cong vênh hoặc biến dạng các chi tiết trong hệ thống treo và lái, dẫn đến lệch góc đặt bánh xe.
• Đi qua ổ gà hoặc đường xấu: Việc thường xuyên di chuyển trên đường xấu, ổ gà, gờ giảm tốc cũng có thể gây ra sự lệch lạc trong góc đặt bánh xe.
• Lốp xe mòn không đều: Lốp mòn không đều cũng có thể là nguyên nhân gây lệch góc đặt bánh xe, vì nó làm thay đổi độ bám đường và độ cân bằng của xe.
• Các bộ phận hệ thống treo hoặc lái bị hư hỏng: Các chi tiết như rô tuyn, giảm xóc, thanh giằng bị hư hỏng hoặc mòn cũng có thể làm lệch góc đặt bánh xe.

Tác hại của việc lệch góc đặt bánh xe

• Giảm độ ổn định và an toàn khi lái xe: Xe bị lệch lái, khó kiểm soát, đặc biệt là khi phanh gấp hoặc vào cua, tăng nguy cơ tai nạn.
• Tăng độ mòn lốp, giảm tuổi thọ lốp: Lốp mòn không đều khiến bạn phải thay lốp sớm hơn, tốn kém chi phí.
• Tăng tiêu hao nhiên liệu: Lực cản lăn tăng lên khi góc đặt bánh xe bị lệch, khiến động cơ phải làm việc nhiều hơn, dẫn đến tiêu hao nhiên liệu nhiều hơn.
• Gây hư hỏng các bộ phận khác của hệ thống treo và lái: Các chi tiết như rô tuyn, giảm xóc, thanh giằng bị quá tải, dễ hư hỏng và phải thay thế sớm.

Khi nào cần căn chỉnh góc đặt bánh xe?

Việc căn chỉnh góc đặt bánh xe là một trong những yếu tố quan trọng để đảm bảo an toàn, hiệu suất và tuổi thọ của chiếc xe của bạn. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết khi nào cần thực hiện việc căn chỉnh này. Dưới đây là những trường hợp bạn nên mang xe đi căn chỉnh góc đặt bánh xe:

• Sau khi va chạm mạnh hoặc đi qua đường xấu: Va chạm mạnh với lề đường, ổ gà, ổ voi hay vật cản khác có thể làm sai lệch góc đặt bánh xe. Điều này ảnh hưởng đến khả năng vận hành và an toàn của xe. Do đó, sau những tình huống này, bạn nên mang xe đi kiểm tra và căn chỉnh lại góc đặt bánh xe.
• Khi thay thế các bộ phận liên quan đến hệ thống treo hoặc lái: Việc thay thế các bộ phận như giảm xóc, lò xo, rô tuyn, thước lái,… có thể làm thay đổi góc đặt bánh xe. Vì vậy, sau khi thay thế các bộ phận này, bạn cần căn chỉnh lại góc đặt để đảm bảo xe hoạt động ổn định và an toàn.
• Khi phát hiện các dấu hiệu bất thường: Nếu bạn nhận thấy xe có các dấu hiệu sau: Xe bị lệch lái sáng một bên khi buông tay khỏi vô lăng, vô lăng bị rung lắc hoặc nặng hơn bình thường, lốp xe mòn không đều, một bên mòn nhanh hơn bên kia, hoặc mòn theo hình răng cưa, tiếng ồn lạ từ hệ thống treo hoặc lái… 
• Theo khuyến cáo của nhà sản xuất: Hầu hết các nhà sản xuất ô tô đều khuyến cáo nên kiểm tra và căn chỉnh góc đặt bánh xe định kỳ sau mỗi 10.000 – 20.000 km hoặc 6 tháng/lần, tùy theo điều kiện vận hành và loại xe. Việc căn chỉnh định kỳ giúp phát hiện sớm các sai lệch nhỏ và điều chỉnh kịp thời, tránh những hư hỏng lớn và đảm bảo xe luôn hoạt động ở trạng thái tốt nhất.

Lưu ý: Việc căn chỉnh góc đặt bánh xe nên được thực hiện bởi kỹ thuật viên có kinh nghiệm và sử dụng thiết bị chuyên dụng. Không nên tự ý điều chỉnh góc đặt bánh xe nếu bạn không có đủ kiến thức và kỹ năng, vì điều này có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng.

Quy trình căn chỉnh góc đặt bánh xe

Quy trình cân chỉnh góc đặt bánh xe tại gara bằng máy cân chỉnh chuyên dụng diễn ra như sau:

• Bước 1: Kiểm tra sơ bộ: Kỹ thuật viên sẽ kiểm tra tổng quát tình trạng xe, đặc biệt là hệ thống treo và lốp xe, để xác định xem có cần thiết phải căn chỉnh góc đặt bánh xe hay không.
• Bước 2: Vệ sinh bánh xe: Kỹ thuật viên sẽ vệ sinh kỹ lưỡng các bánh xe để đảm bảo các cảm biến của máy cân chỉnh có thể đọc chính xác dữ liệu.
• Bước 3: Gắn thiết bị cân chỉnh: Kỹ thuật viên sẽ gắn các cảm biến của máy cân chỉnh vào từng bánh xe. Các cảm biến này sẽ đo đạc các góc đặt bánh xe và truyền dữ liệu về máy tính.
• Bước 4: Đo đạc và phân tích: Máy tính sẽ hiển thị các thông số góc đặt bánh xe hiện tại của xe. Kỹ thuật viên sẽ so sánh các thông số này với thông số tiêu chuẩn của nhà sản xuất để xác định mức độ lệch lạc.
• Bước 5: Điều chỉnh góc đặt: Dựa trên kết quả phân tích, kỹ thuật viên sẽ tiến hành điều chỉnh các góc đặt bánh xe bằng cách nới lỏng hoặc siết chặt các bu lông, đai ốc liên quan đến hệ thống treo và lái.
• Bước 6: Kiểm tra lại: Sau khi điều chỉnh, kỹ thuật viên sẽ đo đạc lại các góc đặt bánh xe để đảm bảo chúng đã đạt được các thông số tiêu chuẩn.

Lưu ý: Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên mang xe đến các gara uy tín, có trang thiết bị hiện đại và kỹ thuật viên có kinh nghiệm để được kiểm tra và điều chỉnh góc đặt bánh xe. Tránh tự ý điều chỉnh tại nhà nếu bạn không có đủ kiến thức và kỹ năng.

Câu hỏi thường gặp (FAQ):

Chi phí kiểm tra và điều chỉnh góc đặt bánh xe là bao nhiêu?

Chi phí kiểm tra và điều chỉnh góc đặt bánh xe ô tô tại Hà Nội có thể dao động tùy thuộc vào loại xe của bạn:

• Xe du lịch thông thường: Chi phí thường thấp hơn so với các loại xe khác.
• Xe SUV, bán tải: Chi phí có thể cao hơn do hệ thống treo và bánh xe phức tạp hơn.
• Xe sang: Chi phí thường cao nhất do yêu cầu kỹ thuật cao và sử dụng thiết bị chuyên dụng.

Giá tham khảo như sau:

Câu trả lời là có, bạn nên căn chỉnh lại góc đặt bánh xe sau khi thay thế lốp xe, đặc biệt là khi thay toàn bộ 4 lốp hoặc thay lốp sau một va chạm mạnh.

Việc căn chỉnh góc đặt bánh xe sau khi thay lốp giúp:

• Đảm bảo độ bám đường và an toàn: Việc thay lốp mới có thể làm thay đổi kích thước và độ bám đường của lốp, ảnh hưởng đến góc đặt bánh xe. Căn chỉnh lại góc đặt giúp đảm bảo các bánh xe được căn chỉnh đúng vị trí, tối ưu hóa độ bám đường và ổn định khi vận hành, đặc biệt là khi vào cua hoặc phanh gấp.
• Kéo dài tuổi thọ lốp: Góc đặt bánh xe không chính xác có thể gây ra hiện tượng mòn lốp không đều, làm giảm tuổi thọ của lốp. Căn chỉnh lại góc đặt giúp lốp mòn đều hơn, từ đó kéo dài tuổi thọ và tiết kiệm chi phí.
• Tiết kiệm nhiên liệu: Góc đặt bánh xe sai lệch có thể làm tăng lực cản lăn của xe, dẫn đến tiêu hao nhiên liệu nhiều hơn. Căn chỉnh lại góc đặt giúp tối ưu hóa lực cản lăn, từ đó tiết kiệm nhiên liệu.
• Cải thiện cảm giác lái: Góc đặt bánh xe không chính xác có thể khiến xe bị lệch lái, rung lắc vô lăng hoặc mất ổn định khi vận hành. Căn chỉnh lại góc đặt giúp xe vận hành êm ái và ổn định hơn, mang lại cảm giác lái thoải mái và tự tin hơn.

Góc đặt bánh xe có ảnh hưởng đến mức tiêu thụ nhiên liệu không?

Câu trả lời là có, góc đặt bánh xe có ảnh hưởng đến mức tiêu thụ nhiên liệu của ô tô. Khi góc đặt bánh xe không được căn chỉnh chính xác, nó có thể gây ra một số vấn đề sau, dẫn đến việc tăng mức tiêu thụ nhiên liệu:

• Tăng lực cản lăn: Góc đặt bánh xe sai lệch có thể làm tăng ma sát giữa lốp xe và mặt đường, tạo ra lực cản lăn lớn hơn. Điều này khiến động cơ phải làm việc nhiều hơn để duy trì tốc độ, dẫn đến tiêu thụ nhiên liệu nhiều hơn.
• Lốp mòn không đều: Góc đặt bánh xe không chính xác có thể khiến lốp xe mòn không đều, làm giảm hiệu suất của lốp và tăng lực cản lăn.
• Xe bị lệch lái: Khi góc đặt bánh xe sai lệch, xe có thể bị lệch lái sang một bên, khiến người lái phải điều chỉnh vô lăng liên tục. Điều này cũng làm tăng lực cản lăn và tiêu thụ nhiên liệu.

Góc đặt bánh xe đúng chuẩn không chỉ đơn thuần là vấn đề kỹ thuật mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sự an toàn, hiệu suất vận hành và tuổi thọ của chiếc xe của bạn. Vì vậy, hãy luôn kiểm tra và điều chỉnh góc đặt bánh xe định kỳ theo khuyến cáo của nhà sản xuất hoặc khi có dấu hiệu bất thường như xe bị lệch lái, rung lắc vô lăng hoặc lốp mòn không đều. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về góc đặt bánh xe hoặc cần tư vấn về dịch vụ căn chỉnh, liên hệ ngay với Honda Ô tô Mỹ Đình qua hotline 0375 83 79 79 hoặc tới showroom tại 02 Lê Đức Thọ, Cầu Giấy, Hà Nội để được giải đáp và tư vấn chi tiết nhé!

• Đại lý Honda Mỹ Đình: https://hondaotomydinh.vn/
• Fanpage: Honda Ôtô Hà Nội – Mỹ Đình
• Youtube: Honda Ôtô Hà Nội – Mỹ Đình
• Hotline: 0375 83 79 79

Nguyễn Hậu

Với 6 năm kinh nghiệm Content Marketing trong lĩnh vực ô tô, tôi tự tin mang đến cho khách hàng những thông tin chính xác và đầy đủ, là nguồn tham khảo đáng tin cậy giúp khách hàng dễ dàng tìm kiếm các thông tin hữu ích.