Cảnh báo áp suất lốp (TPMS): Cấu tạo, Nguyên lý hoạt động & 5 Lưu ý quan trọng

Hệ thống cảnh báo áp suất lốp (TMPS) được coi là một trong những giải pháp hàng đầu giúp người lái kiểm soát được áp suất và nhiệt độ tiêu chuẩn của lốp, đồng thời đưa ra những cảnh báo nhằm hạn chế tình trạng lốp bị hao mòn hay hao tốn nhiên liệu trong suốt quá trình di chuyển. Hệ thống này có nhiều kiểu phát sáng khác nhau đòi hỏi bạn phải hiểu rõ ý nghĩa của chúng. Cùng Honda Ô tô Mỹ Đình tìm hiểu chi tiết về hệ thống này nhé!

Hệ thống Cảnh báo áp suất lốp (TPMS) là gì?

Hệ thống Cảnh báo áp suất lốp (TPMS – Tire Pressure Monitoring System) là một hệ thống điện giúp theo dõi áp suất không khí trong lốp xe ô tô, đồng thời đưa ra cảnh báo bằng đèn khi áp suất lốp dưới 25% so với áp suất tiêu chuẩn.

Hầu hết các nhà sản xuất đều cài đặt ký hiệu cảnh báo màu vàng, giống hình móng ngựa, kèm dấu chấm than lồng vào chính giữa. Ký hiệu này hiển thị trên bảng đồng hồ khi áp suất 1 trong 4 bánh xe không đạt chuẩn. Hệ thống chính thức được lắp đặt lần đầu tiên cho chiếc xe Porsche 959 đời 1986. Nhận thấy được công dụng của sản phẩm này. Các nhà sản xuất đã nghiên cứu và tiến hành lắp đặt lần lượt cho nhiều dòng xe.

Tầm quan trọng của hệ thống Cảnh báo áp suất lốp (TPMS) trên xe ô tô

Độ an toàn và độ bền của lốp chủ yếu phụ thuộc vào áp suất và nhiệt độ của lốp. Hệ thống cảnh báo cảm biến áp suất lốp đóng vai trò quan trọng trong việc theo dõi, kiểm tra áp suất của 4 lốp như báo áp suất thấp/cao, báo nhiệt độ cao, báo rò rỉ 4 lốp trên màn hình. Hạn chế tối đa những sự cố đáng tiếc khi đang di chuyển trên đường.

Nếu lốp non hơi, diện tích tiếp xúc với mặt đường sẽ tăng lên khiến lực ma sát tăng lên. Tăng áp suất lốp và nhiệt độ. Lốp xe quá mềm tiềm ẩn nhiều nguy hiểm vì có thể nổ bất cứ lúc nào. Ngoài ra, phần liên kết giữa lốp và phần cao su dễ bị hư hỏng làm giảm tuổi thọ của lốp.

Thêm vào đó, lốp non hơi còn làm đứt liên kết của các sợi chịu lực với mặt đường. Vì vậy, khi xe chạy qua những đoạn đường mấp mô cũng dễ dây nổ lốp.

Cấu tạo của hệ thống Cảnh báo áp suất lốp (TPMS)

Hệ thống cảnh báo áp suất lốp (TMPS) thường được cấu tạo bởi 3 bộ phận chính như sau:

Van cảm biến

Van cảm biến bao gồm: cảm biến áp suất, cảm biến nhiệt độ, mạch điện và pin. Mỗi bánh xe ô tô đều có một van cảm biến tương tự. Van cảm biến có nhiệm vụ đo độ cong của màng, đo áp suất bên trong lốp, sau đó truyền đến các mạch điện tử khuếch đại. Ở đây, mạch điện tử sẽ tạo tín hiệu đưa ra các chỉ số áp suất lốp. Có hai loại van cảm biến: van lốp trong và van lốp ngoài.

Bộ xử lý trung tâm

Bộ xử lý trung tâm được coi là “bộ não” của cảm biến, có nhiệm vụ quan trọng là tiếp nhận và giải mã các tín hiệu từ van cảm biến áp suất lốp. Các tín hiệu được giải mã sẽ được truyền về ECU và hiển thị trên màn hình. Bộ xử lý trung tâm được đặt trên bảng hiển thị.

Màn hình chính

Cảm biến áp suất lốp chính hãng thường đi kèm với màn hình hiển thị chạy bằng ắc quy hoặc nguồn điện của xe để hiển thị các thông số cần thiết. Tuy nhiên, ngay nay cảm biến áp suất lốp thường được tích hợp ngay trên màn hình ô tô, đồng hồ hoặc điện thoại thông minh. Điều này hỗ trợ giám sát áp suất lốp mọi lúc, mọi nơi, đảm bảo an toàn cho người lái.

Phân loại & Nguyên lý hoạt động Cảnh báo áp suất lốp (TPMS) phổ biến trên thị trường

Dựa vào nguyên lý hoạt động, hệ thống Cảnh báo áp suất lốp (TPMS) chia thành 2 loại như sau:

Hệ thống Cảnh báo áp suất lốp loại trực tiếp (dTPMS)

Các cảm biến áp suất nhỏ, đặt trong van cảm biến áp suất lốp, chạy bằng pin lắp bên trong bánh xe. Đo áp suất của các bánh xe thông qua cảm biến này. Gửi tín hiệu vô tuyến định kỳ khi xe đang lưu thông, thông báo được hiển thị trên taplo hoặc đèn báo lỗi của xe.

Ưu điểm của hệ thống này là cho thông tin áp suất chính xác. Một số loại cao cấp còn cho thông báo về nhiệt độ.

Nhược điểm là chi phí cao. Trong trường hợp các tài xế tự lắp đặt sẽ có tình trạng hệ thống không nhận được sóng phát ra từ cảm biến. Hệ thống sẽ đưa ra thông báo bằng cách hiển thị ký hiệu cảnh báo màu đỏ.

Nguyên lý hoạt động: Cảm biến áp suất lớp trực tiếp đo áp suất lốp bằng phương pháp vật lý gắn ở đầu van cảm biến. Bộ phận này sẽ truyền phát tín hiệu đến bộ điều khiển trung tâm theo thời gian thực. Cảm biến áp suất lốp khi cần reset chỉ cần giữ nút trên bộ điều khiển hoặc trong mục cài đặt của ứng dụng điện thoại.

Hệ thống Cảnh báo áp suất lốp loại gián tiếp (iTPMS)

Hệ thống này sẽ không trực tiếp kiểm tra áp suất lốp mà dựa vào tốc độ quay của 4 bánh xe để xác định những bất thường. Nguyên lý hoạt động của hệ thống đó là sử dụng 4 cảm biến tốc độ bánh xe và cảm biến đó sẽ kiểm soát độ ổn định của xe để đọc tốc độ của mỗi bánh xe. Khi một bánh xe bị non, đường kính của bánh sẽ nhỏ lại, bánh xe đó sẽ quay nhanh hơn các bánh còn lại.

Hệ thống TPMS loại gián tiếp sẽ phát hiện điểm khác biệt. Phát hiện ra bánh xe có áp suất lốp thấp. Hệ thống iTPMS hoạt động kém chính xác trong một số tình huống. Chẳng hạn như khi cả 2 bánh hay cả 4 bánh đều cứng/mềm như nhau hoặc xe đang chạy trên đường cong, hệ thống sẽ lầm tưởng và phát ra cảnh báo. iTPMS có mức giá thấp hơn, nhưng không chính xác bằng loại dTPMS.

Nguyên lý hoạt động: Cảm biến áp suất lốp gián tiếp TPMS hoạt động dựa trên tốc độ quay của bánh xe thay vì bằng phương pháp vật lý đo áp suất. Khi lốp xe non hơi sẽ có đường kính nhỏ hơn tiêu chuẩn, tạo sự chênh lệch giữa vận tốc quay so với lốp xe căng hơi. Chỉ số này đo được do bộ cảm biến trên hệ thống ABS và ESC.

Phương pháp này tuy chưa thể hiện chủ số áp suất lốp chính xác tuyệt đối nhưng cũng cảnh báo cho lái xe thời điểm cần bơm lốp.

Đèn Cảnh báo áp suất lốp (TPMS) có ý nghĩa gì?

Đèn Cảnh báo áp suất lốp (TPMS) sẽ phát sáng trong những điều kiện khác nhau và chế độ sáng khác nhau. Ý nghĩa của các trường hợp cụ thể như sau:

TÍN HIỆU	Ý NGHĨA
Đèn báo TPMS phát sáng khi đang lái xe	Khi đèn báo TPMS phát sáng và báo hiệu liên tục, có nghĩa là ít nhất một lốp xe đang có áp suất thấp. Hãy kiểm tra áp suất của tất cả các lốp với dụng cụ đo và xác định nguyên nhân bị rò hơi, sau đó bơm hơi hoặc bảo dưỡng lốp nếu cần thiết.
Đèn báo TPMS bật tắt	Khi áp suất lốp gần chạm mức cảnh báo, nhiệt độ thay đổi có thể khiến đèn báo TPMS chớp nháy. Điều này thường xảy ra khi áp suất giảm qua đêm do nhiệt độ xung quanh tăng hoặc sinh nhiệt khí lái xe. Sử dụng đồng hồ đo để kiểm tra áp suất tất cả lốp xe và bơm cho những lốp bị mất hơi.
Đèn báo TPMS chớp nháy sau đó giữ nguyên	Nếu đèn chớp nháy trong khoảng 60 đến 90 giây mỗi lần bạn khởi động sau đó giữ nguyên, có nghĩa hệ thống TPMS đang hoạt động không bình thường và bạn nên đến các trung tâm dịch vụ xe để kiểm tra. Hệ thống TPMS bị lỗi và không thể cảnh báo bạn áp suất lốp thấp cho đến khi được sửa xong. Hãy kiểm tra áp suất tất cả lốp xe bằng dụng cụ đo và bơm hơi nếu cần.

Cách giữ cho hệ thống Cảnh báo áp suất lốp luôn hoạt động chính xác

Để sử dụng hệ thống Cảnh báo áp suất lốp (TPMS) đúng cách, bạn cần lưu ý sau:

Đối với hệ thống TPMS loại trực tiếp

Nếu xe của bạn được trang bị hệ thống Cảnh báo áp suất lốp loại trực tiếp, cần lưu ý các điều sau:

• Luôn sử dụng miếng đệm cao su mới giữa cảm biến và vành xe để tránh rò rỉ.
• Tránh vặn quá mạnh đai ốc van vì có thể làm gãy thân van.
• Khi lốp bị xẹp, tránh sử dụng bình xịt vì lớp keo có thể làm dính mọi thứ, ảnh hưởng đến các bộ phận của các van cảm biến làm chúng không thể hoạt động được.
• Luôn sử dụng miếng chèn thân van mạ niken, không dùng miếng chêm bằng đồng thau.

Đối với hệ thống TPMS loại gián tiếp

Nếu bạn lắp đặt một lốp xe mới trong khi 3 lốp còn lại đã mài mòn, thì đâu sẽ là nguyên nhân kích hoạt hệ thống cảm biến. Vì vậy, hãy đảm bảo cho các lốp xe có cùng kích thước và gần với cùng độ sâu của gai.

Những lưu ý khi sử dụng hệ thống Cảnh báo áp suất lốp (TPMS)

Để đảm bảo an toàn trong quá trình di chuyển và hệ thống hoạt động bình thường, bạn cần chú ý một số điều sau đây:

• Người dùng nên kiểm tra áp suất lốp nhanh chóng khi nhận được thông báo từ hệ thống để đảm bảo rằng trang thiết bị vẫn hoạt động bình thường và an toàn trong quá trình sử dụng.
• Người dùng không được quên cài đặt lại hệ thống TPMS sau mỗi lần thay lốp để hệ thống nhận diện được áp suất lốp của lốp mới.
• Cảm biến TPMS có thể bị hỏng theo thời gian sử dụng hoặc do va đập trong quá trình di chuyển. Vì thế người dùng cần kiểm tra định kỳ để đảm bảo hệ thống TPMS vẫn hoạt động bình thường.
• Khi trang bị cảm biến áp suất lốp TPMS, người dùng nên lựa chọn những sản phẩm chính hãng đến từ các thương hiệu uy tín, đảm bảo chất lượng về độ chính xác và độ bền.

Một số lỗi thường gặp của hệ thống Cảnh báo áp suất lốp (TPMS)

Có nhiều nguyên nhân khác nhau khiến đèn TPMS của xe có thể bật sáng, mặc dù mỗi lốp xe được bơm căng chính xác theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Một số nguyên nhân thường gặp như sau:

Cảm biến bị hỏng

Trong một số trường hợp nhất định, bộ cảm biến TPMS bên trong lốp có thể bị hỏng, vì thế làm ảnh hưởng đến khả năng hoạt động dự báo về áp suất bên trong lốp. Điều này dễ xảy ra sau khi thay lốp, vì quy trình tháo lắp lốp không cẩn thận haonf toàn có thể làm hư hỏng cảm biến.

Chết pin của cảm biến

Cảm biến TPMS được duy trì hoạt động bằng một viên pin được tích hợp bên trong. Mặc dù những loại pin này thường có tuổi thọ cao, khoảng 2-3 năm nhưng chúng vẫn có xu hướng bị hỏng theo thời gian. Điều này khiến cho các thông tin từ bộ cảm biến không thể truyền tới bộ thu TPMS của xe, từ đó hệ thống cảnh báo áp suất lốp sẽ tự động kích hoạt đèn cảnh báo.

Bộ thu TPMS bị lỗi

Mặc dù khả năng bị lỗi là rất nhỏ và hiếm hơn nhiều so với lỗi cảm biến nhưng nếu bộ thu TPMS xảy ra lỗi, nó sẽ không ghi nhận hoặc tính toán không chính xác dữ liệu liên quan đến áp suất lốp. Sự bất thường cũng sẽ khiến cho đèn TPMS trên bảng đồng hồ bật sáng cho dù áp suất trên mỗi lốp và các cảm biến vẫn đang bình thường.

Bánh xe mất lực kéo

Điều này chỉ xảy ra với những xe được trang bị hệ thống cảnh báo áp suất lốp gián tiếp. Hệ thống cảnh báo áp suất lốp gián tiếp sẽ không có cảm biến áp suất độc lập trong mỗi lốp.

Thay vào đó, hệ thống này sẽ chỉ dựa vào việc sử dụng cảm biến tốc độ quay của bánh xe để xác định áp suất lốp một cách tương đối. Vì thế, khi gặp tình huống bánh xe mất lực kéo đều có thể dẫn đến việc đèn TPMS phát sáng.

Câu hỏi thường gặp

Chuyện gì sẽ xảy ra nếu như bạn qua đèn báo Cảnh báo áp suất lốp (TPMS)?

Nếu bạn thấy đèn báo TPMS sáng nhưng vẫn cố tình phớt lờ nó thì có thể bạn sẽ gặp một vài vấn đề nghiêm trọng như bị mất lái hay nặng hơn là tai nạn giao thông. Lốp xe có áp suất lốp thấp có thể do bị thủng nên khi đó áp suất sẽ giảm nhanh và khiến cho bánh xe bị mất độ bám đường, bạn sẽ thấy khó kiểm soát xe.

Làm thế nào để khởi động lại đèn báo TPMS?

Trên một số mẫu xe hơi thì sau khi lốp xe đã được bơm đủ hơi, bạn sẽ xóa đèn báo này bằng cách bấm nút trên bảng đồng hồ đo hoặc tắt chìa khóa. Ở một số mẫu xe, hệ thống TPMS sẽ tự động reset và xóa đèn báo này khi bạn đi được vài km.

Đèn báo TPMS xuất hiện hoặc bật sáng trở lại?

Nếu như sau khi bạn bơm lốp và reset hệ thống nhưng đèn báo vẫn sáng hoặc quay trở lại thì có thể cảm biến áp suất lốp bị lỗi hoặc như hệ thống tự chẩn đoán của TPMS xảy ra lỗi khiến hệ thống TPMS hoạt động không bình thường.

Đèn báo TPMS cũng có thể quay lại khi lốp xe vừa được bơm bị rò rỉ không khí. Một lỗ thủng cũng có thể khiến không khí bị thoát ra ngoài và điều này sẽ khiến áp suất lốp đều sẽ phát ra các tín hiệu riêng của nó và nếu hệ thống đang bị cài đặt sai, nó cũng có thể sẽ phát hiện tín hiệu này không đúng.

Nguyên nhân tiếp theo cũng có thể là do một trong những cảm biến áp suất đã bị hư hỏng trong quá trình tháo lắp. Cảm biến này cũng rất dễ bị hư hỏng nếu bạn đánh rơi xuống sàn. Hoặc đôi khi là do các rung động này từ mặt đường có thể khiến vỏ cảm biến bung ra khỏi thân van.

Đèn báo TPMS này có thể vẫn sáng nếu pin của cảm biến bị chết. Ở hầu hết loại xe, tất cả các cảm biến áp suất lớp phải được thay thế khi hết pin. Pin Lithium có tuổi thọ 5-7 năm, nhưng nếu như tần suất đi lại của bạn nhiều hơn thì cảm biến lại càng được kích hoạt nhiều hơn và tiêu tốn nhiều năng lượng. Vì lý do này mà khiến bạn cần thay thế cảm biến áp suất lốp khi thay lốp xe.

Nếu xe của bạn có hệ thống TPMS gián tiếp, không có cảm biến áp suất lốp. Đèn báo TPMS này vẫn sáng có thể chỉ ra biến tốc độ bánh xe bị hư hỏng. Điều này có thể khiến cho đèn báo ABS bật sáng. Và nếu như mô đun điều khiển hệ thống TPMS bị lỗi thì đèn báo này sẽ vẫn sáng dù bạn đã bơm lốp và reset lại hệ thống.

Hệ thống TPMS có thể thay thế việc kiểm tra áp suất lốp thường xuyên không?

Hệ thống TPMS KHÔNG thể thay thế việc kiểm tra áp suất lốp thường xuyên. Hiểu ý nghĩa đèn báo TPMS và cách xử lý khi đèn phát sáng là trách nhiệm quan trọng của người lái. Tuy nhiên, TPMS không thể thay thế cho việc kiểm tra áp suất lốp thường xuyên. Dựa vào từng tình trạng, hệ thống TPMS  có những hạn chế như:

• Đèn cảnh báo TPMS đã được cài đặt sẵn phát sáng dưới mức áp suất cần thiết để có thể tải thêm người và hành lý trên xe.
• Thiết bị cảm ứng có thể không truyền đúng thông tin áp suất lốp lên bảng điều khiển trên xe.
• Hệ thống có thể không xác định chính xác áp suất của một lốp đang quá thấp nếu các lốp xe khác cũng có cùng mức rò rỉ áp suất.

Có thể lái xe khi đèn báo TPMS bật sáng hay không?

Trong hầu hết các trường hợp, sự hiện diện của đèn TPMS trên bảng đồng hồ thường cho thấy áp suất lốp đang ở tình trạng thấp.

Nhưng nếu bạn đã sử dụng các thiết bị đo lốp cầm tay và nhận thấy các lốp vẫn đầy đủ áp suất mà đèn TPMS không tắt thì khả năng cao là xe của bạn đang gặp sự cố về cảm biến hoặc bộ thu TPMS.

Vì vậy, bạn vẫn có thể lái xe cho dù đèn cảnh báo áp suất lốp vẫn đang sáng. Tất nhiên, sau đó bạn cần khắc phục các lỗi kể trên để đèn TPMS hoạt động một cách chính xác nhất.

Như vậy, Honda Ô tô Mỹ Đình đã cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết nhất về hệ thống Cảnh báo áp suất lốp (TPMS) trên xe ô tô. Hiện nay, Honda cũng đã trang bị hệ thống này trên các mẫu xe của mình như Honda CR-V,… Hy vọng những chia sẻ trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên lý làm việc, cách sử dụng đúng và an toàn. Nếu có bất cứ thắc mắc nào hay muốn trải nghiệm trực tiếp hệ thống này, liên hệ ngay với chúng tôi qua hotline 0375 83 79 79 hoặc tới showroom tại 02 Lê Đức Thọ, Cầu Giấy, Hà Nội để đăng ký lái thử và được tư vấn chi tiết nhé!

• Website: https://hondaotomydinh.vn/ 
• Fanpage: Honda Ô tô Hà Nội – Mỹ Đình
• Youtube: Honda Ô tô Hà Nội – Mỹ Đình
• Hotline: 0375 83 79 79

Honda Mỹ Đình

Với những chiến lược đầu tư và kinh doanh đúng đắn, Honda Ôtô Mỹ Đình tự hào được đánh giá là một trong các nhà phân phối uy tín nhất hiện nay. Honda Ôtô Mỹ Đình luôn cam kết phục vụ quý khách hàng theo phong cách chuyên nghiệpnhằm mang đến các dịch vụ tốt nhất, vượt trên cả sự mong đợi của quý vị.