Túi khí ô tô: Cấu tạo, nguyên lý hoạt động & 5 Lưu ý quan trọng

Trên các loại xe ô tô hiện đại thường được các nhà sản xuất hỗ trợ trang bị những tính năng an toàn cho cả xe lẫn người lái. Trong đó, hệ thống túi khí là một trong những thiết bị an toàn bị động để bảo vệ người dùng khỏi những chấn thương nghiêm trọng trong các trường hợp có va chạm xảy ra. Vậy hệ thống này có tác dụng gì, nguyên lý hoạt động ra sao? Có những lưu ý nào để đảm bảo người trong xe an toàn tối đa. Hãy cùng Honda Ô tô Mỹ Đình tìm hiểu chi tiết nhé!

Túi khí ô tô là gì?

Hệ thống túi khí (Supplemental Restraint System – SRS) là một thiết bị thụ động trên ô tô để hạn chế va đập gây tổn thương cho người ngồi trên xe khi có va chạm xảy ra. Theo các thống kê tại Mỹ, hệ thống túi khí giúp bạn chế nguy cơ thương vong lên đến 30%. Khi xe gặp sự cố nguy hiểm, hệ thống túi khí sẽ phồng lên rất nhanh để tạo thành đệm hơi giúp làm giảm chấn thương cho người ngồi trong xe và sẽ nhanh chóng xẹp đi. Tại một số quốc gia, túi khí được coi là một trang bị bắt buộc trên xe ô tô bên cạnh dây đeo an toàn.

Nguồn gốc của túi khí

Túi khí lần đầu xuất hiện trên xe ô tô vào những năm 1990 với tác dụng giảm thiểu chấn thương do va chạm giao thông gây ra. Ban đầu, mỗi xe ô tô chỉ được trang bị 2 túi khí, đến nay có những chiếc xe được trang bị lên đến 14 túi khí. Công nghệ túi khí hiện nay cũng đã có những cải tiến vô cùng hiện đại để bảo vệ người ngồi trong xe ở mức tối đa.

Ban đầu, các túi khí được làm từ vật liệu túi nilon dày, bơm không khí và cảm biến điện cơ học. Khi xảy ra va chạm, cảm biến va chạm ở phía đầu xe sẽ đóng mạch điện làm bơm đẩy không khí vào trong túi khí với áp suất cao làm bung túi khí giúp người ngồi trên xe không bị va trực tiếp vào vô lăng hay các chi tiết cứng trên bảng nội thất gây chấn thương nặng.

Đến năm 2006, hiệp hội các nhà sản xuất xe hơi Hoa Kỳ đã thống nhất quy định bắt buộc trang bị tối thiểu 4-8 túi khí trên xe. Công nghệ vật liệu túi khí cũng thay đổi từ sợi nilon sang sợi composite tổng hợp dai và bền hơn sợi nilon gấp 20 lần, đồng thời êm hơn tới 40% trong va chạm. Ngay cả nguyên lý và cách thức hoạt động cũng được đổi mới hoàn toàn thay vì chỉ bơm khí vào.

Các loại túi khí trên xe ô tô

Hệ thống túi khí được lắp đặt ẩn ở một số vị trí trong khoang và phần khung xe. Theo vị trí lắp đặt, hệ thống này chia thành 4 loại túi khí, bao gồm: Túi khí phía trước, túi khí sườn, túi khí đầu gối và túi khí trên dây an toàn.

Túi khí phía trước

Đây là loại túi khí phổ biến, thường có ở tất cả các loại xe ô tô. Túi khí phía trước có nhiệm vụ bảo vệ phần đầu và ngực của người ngồi trước khi có va chạm trực diện và được kích hoạt khi góc đâm khoảng 30 độ tính về cả 2 bên đầu xe. Túi khí sẽ chỉ được kích hoạt trong trường hợp nhất định. Nếu mức độ va chạm thấp hơn mức giới hạn, túi khí sẽ không phồng lên.

Túi khí sườn

Túi khí sườn có tác dụng bảo vệ phần ngang đầu và ngực người ngồi khi xe xảy ra các va chạm từ bên hông. Túi khí rèm được phân thành 3 loại chính đó là: túi khí rèm để bảo vệ ngang đầu, túi khí hông để bảo vệ ngang ngực và túi khí kết hợp cả 2. Khi thân xe chịu tác động mạnh hoặc nhiệt độ trong xe trên 150 độ C thì túi khí sườn sẽ được kích hoạt.

Túi khí đầu gối

Khi xe có va chạm trực diện, túi khí đầu gối sẽ được kích hoạt để bảo vệ phần khớp gối của người ngồi trên xe.

Túi khí trên dây an toàn

Phần ngực của người ngồi trên xe không cần được bảo vệ, túi khí trên dây an toàn có nhiệm vụ hạn chế chấn thương phần cơ thể này khi có va chạm xảy ra.

Cấu tạo túi khí ô tô

Hệ thống túi khí trên xe ô tô bao gồm 3 bộ phận chính như sau:

• Hệ thống cảm biến: Gồm cảm biến gia tốc, cảm biến va chạm, cảm biến áp suất sườn, cảm biến áp suất phanh, cảm biến trên ghế, con quay hồi chuyển. Tất cả các cảm biến này kết nối với bộ điều khiển túi khí. Nếu có va chạm xảy ra, hệ thống sẽ kích hoạt một loạt các cảm biến để hoạt động túi khí giúp bảo vệ người lái và hành khách.
• Bộ phận kích nổ: Bộ phận kích nổ có vai trò tạo ra khí để làm phồng túi khí và kích nổ khi có va đập xảy ra nhằm đảm bảo an toàn cho người ngồi trên xe.
• Túi khí: Túi khí được sản xuất bằng các loại vải có độ bền cao, co dãn tốt và được gấp, xếp gọn gàng vào các vị trí theo cấu tạo xe. Khi có va chạm xảy ra, túi khí nạp hơi rất nhanh để tạo ra hệ thống đệm cho người ngồi trong xe nhằm bảo vệ và hạn chế chấn thương.

Nguyên lý hoạt động của túi khí ô tô

Hệ thống túi khí trên xe ô tô được ví như “thẻ bảo hành” hỗ trợ đảm bảo sự an toàn cho người sử dụng trong trường hợp xảy ra va chạm. Túi khí và tên lửa đẩy có cách thức hoạt động tương đồng. Tại thời điểm xảy ra va chạm, những tín hiệu từ hệ thống cảm biến được truyền đến bộ điều khiển túi khí chỉ huy, bơm áp lực cao bơm đẩy khí vào trong túi. Ba giai đoạn của hệ thống chủ trong vỏn vẹ  0,04 giây kể từ khi xảy ra va chạm đến lúc túi khí bung ra:

1. Hệ thống điều khiển túi khí chính ACU điều khiển hoạt động của hệ thống cảm biến như cảm biến va chạm, tốc độ, gia tốc với áp lực phanh,… để xác định mức va chạm và chuyển tín hiệu đến bộ phận điều khiển túi khí. Bộ phận điều khiển phân tích dữ liệu và có thể điều chỉnh các tính năng an toàn như khỏa cửa tự động, khóa dây an toàn đồng thời kích hoạt túi khí. Khi mức độ va chạm vượt quá giá trị quy định của cảm biến trung thâm thì ngòi nổ trong bộ thổi túi khí sẽ bị đánh lửa.
2. Ngòi nổ bắt đầu sản sinh dòng điện có cường độ từ 1A đến 3A trong khoảng thời gian dưới 2 mili giây để đốt chất mồi lửa và hạt tạo khí, tạo ra lượng khí lớn. Nhờ đó, túi khí được bơm căng lên trở thành một tấm đệm bảo vệ người ngồi trên xe.
3. Lượng khí lớn nén trong thế tích nhỏ khiến túi khí phồng lên với tốc độ khoảng 300 km/h. Sau đó, khí ga trong túi thoát ra ngoài qua các lỗ nhỏ, túi khí sẽ xẹp đi nhanh chóng. Toàn bộ quá trình thổi phồng và xẹp xuống xảy ra trong khoảng 100 mili giây nên người ngồi trên xe thường không biết rằng túi khí đã bung ra.

Khi nào túi khí có tác dụng?

Hệ thống túi khí trên xe ô tô phát huy tác dụng khi:

Đâm vào tường cố định

Nếu xe đâm vào tường cố định ở tốc độ khoảng 25 km/h trở lên thì túi khí sẽ kích hoạt. Lúc này, theo quán tính người trên xe sẽ lao về phía trước; khi đó, dây an toàn giữ thân người ở lại và túi khí bung sẽ giúp phần trên cơ thể không lao về phía kính lái. Các túi khí phía trước bảo vệ người lái và hành khách trong xe khi có va chạm trực diện với một bức tường cứng và dày ở tốc độ xe bằng hay lớn hơn 20 – 30 km/h. Các túi khí cũng có thể được kích hoạt khi có các va chạm mạnh phía trước hay bên trái, bên phải với góc va chạm trong khoảng 300. Túi khí không được thiết kế bung ra trong các vụ va chạm trực diện tương đối nhẹ bởi vì dây an toàn và các thiết bị an toàn trong xe đã đảm bảo an toàn cho người lái và hành khách trong xe.

Đâm vào cột điện, gốc cây

Đây là những tình huống thường gặp trong thực tế, nhưng đây lại là trường hợp xác suất bung túi khí thấp. Nếu vị trí đâm gần tâm khung chịu lực của xe thì lúc đó lực đã được hấp thụ nên không đủ làm túi khí kích hoạt. Nhưng nếu xe của bạn bị rơi xuống một hố sâu hoặc va chạm mạnh vào các chướng ngại vật như vỉa hè cao hay gờ giảm tốc cao, lúc này gia tốc của xe thay đổi đột ngột có thể dẫn đến việc kích hoạt túi khí.

Xe bị đâm từ phía sau

Lúc này, quán tính không khiến thân người lao về phía trước, vì vậy lúc này túi khí không có tác dụng. Do đó, túi khí sẽ không kích hoạt, trừ khi có va chạm với vật cản phía trước như trường hợp 1 và 2.

Khi xe lộn vòng

Khi xe lộn vòng, dây an toàn và bộ khung xe mới là hai thứ quan trọng bảo vệ hành khách. Các túi khí phía trước không tác dụng và hiếm khi bung. Nhưng túi khí vẫn có thể bung nếu xe va chạm với các vật cản khác như trong các trường hợp trên. 

Với các trường hợp va chạm sau túi khí trước sẽ không có tác dụng: Va chạm nhẹ từ phía trước, va chạm từ phía sau và bên hông hoặc xe lăn tròn. Nếu túi khí được kích hoạt trong các tình huống này thì người lái và hành khách sẽ bị tổn thương do hoạt động của túi khí. Mặt khác, người lái và hàng khách còn có thể gặp nguy hiểm nếu có va chạm mạnh xảy ra liền kề.

5 lưu ý khi sử dụng túi khí ô tô

Các loại túi khí trên xe ô tô được đặt tại nhiều vị trí khác nhau, đồng thời sẽ phát huy tối đa tác dụng khi người dùng xe tuân thủ nghiêm túc những lưu ý dưới đây:

Không đặt đồ vật trên bề mặt túi khí

Nguyên lý hoạt động hệ thống túi khí cho thấy quá trình diễn ra rất nhanh để tạo ra lực mạnh tránh tác động va chạm, điều đó có thể làm những vật xung quanh về mặt túi khí di chuyển bất thường. Để đảm bảo an toàn cho người ngồi trên xe, tuyệt đối không để hoặc lắp thêm đồ vật trên bề mặt bung của túi khí (thường là mặt vô lăng).

Hạn chế bắt chéo tay trên vô lăng

Để lái xe an toàn, người lái được khuyến cáo không nên bắt chéo tay trên vô lăng. Trong trường hợp túi khí bung khi xảy ra va chạm, lực nổ của túi khí có thể gây chấn thương cho tài xế nếu tư thế cầm lái không đúng chuẩn.

Ngồi đúng tư thế, thắt dây an toàn

Ngồi đúng tư thế khi điều khiển xe không chỉ tạo cảm giác thoải mái, tâm lý ổn định cho người lái mà còn hạn chế tối đa những rủi ro trong trường hợp nổ túi khí ở vị trí vô lăng. Người lái cần thắt dây đai an toàn, tuân thủ quy định giao thông trong suốt quá trình sử dụng xe.

Không chạm vào bên trong túi khí

Túi khí nổ do lượng khí lớn bên trong túi được kích hoạt qua quá trình đánh lửa. Chính vì vậy, hơi nóng sẽ lưu lại quanh khu vực túi khí một thời gian ngắn sau khi nổ. Do đó, bạn không nên chạm vào bên trong túi khí để tránh bị bỏng.

Trẻ em dưới 12 tuổi không ngồi ở hàng ghế trước

Các hãng sản xuất xe ô tô luôn khuyến cáo không cho trẻ em dưới 12 tuổi ngồi ở hàng ghế trước trên ô tô bởi nhiều lý do. Thông thường, trẻ em độ tuổi này thường hay tò mò, hiếu động, thích tìm hiểu những thứ xung quanh. Bên cạnh đó, để phòng rủi ro khi hệ thống túi khí bung ra, trẻ nhỏ có nguy cơ bị túi khí va chạm vào người, gây chấn thương.

Hướng dẫn tự thay túi khí ô tô

Túi khí ô tô chỉ sử dụng được 1 lần, nghĩa là sau khi bung túi khí sẽ không thể hoạt động lại được nữa. Do đó, cần thay túi khí mới. Hạn sử dụng túi khí thường từ 10 – 15 năm, nếu quá thời hạn này bạn cũng cần thay mới túi khí.

Trước khi thay túi khí cần đọc kỹ phần túi khí trong sổ tay hướng dẫn sử dụng xe. Quyển sổ tay này có các thông tin về việc chăm sóc và thay thế túi khí. Nếu lỡ làm mất sổ tay, chủ xe có thể liên hệ với hãng để nhận bản sao.

Các bước thay túi khí ô tô diễn ra như sau:

• Bước 1: Tắt động cơ xe và ngắt kết nối dây cáp âm.
• Bước 2: Đợi khoảng 15 – 20 phút để bộ phận tụ điện mô đun của túi khí đã được ngắt hoàn toàn.
• Bước 3: Ngắt cầu chì túi khí để đảm bảo an toàn, tránh bị giật hoặc túi khí đột ngột hoạt động. Có thể tham khảo về phần cầu chì trong sổ tay hướng dẫn sử dụng xe.
• Bước 4: Tháo các ốc vít tại cột vô lăng, tháo túi khí cũ ra, nối túi khí mới vào dây điện, rồi đặt về vị trí cũ, vặn lại ốc vít.
• Bước 5: Nối lại dây cáp âm vào vị trí ban đầu, kích hoạt cầu chì hoạt động trở lại.

Nếu không am hiểu về kỹ thuật ô tô, tốt nhất bạn nên đưa ra đi thay túi khí tại các gara/showroom chính hãng để đảm bảo an toàn.

Dấu hiệu xe ô tô báo lỗi túi khí

Mạch cảm biến túi khí sẽ vận hành ngay khi xe được khởi động. Khi có những dấu hiệu sau thì đèn báo túi khí trên ô tô sáng lên, cụ thể như sau:

• Pin túi khí hết điện: Pin túi khí hết điện là dấu hiệu chính của xe ô tô báo lỗi túi khí. Pin túi khí hết điện khi pin của xe hết điện, lúc này đèn cảm biến sẽ báo sáng nhấp nháy.
• Cuộn dây túi khí bị lỗi: Cuộn dây túi khí kết nối túi khí và vô lăng, có nhiệm vụ kiểm soát nguồn điện cả 2 bộ phận này. Khi cuộn dây liên tục co giãn sẽ ăn mòn theo thời gian, điều này khiến cho đèn báo túi khí trên ô tô phát sáng trên bảng điều khiển.
• Chốt đa an toàn bị lỗi: Đèn cảm biến túi khí ô tô khi chốt đai an toàn bị lỗi sẽ báo sáng. Kể cả chốt đai an toàn không được cài đúng thì đèn cảm biến vẫn sáng. Do đó, khi thấy đèn báo túi khí ô tô sáng thì chủ xe cần kiểm tra lại chốt đai an toàn xem có gặp vấn đề không nhé.
• Bị va chạm: Một va chạm nhỏ cũng có thể kích hoạt bung túi khí ô tô, thậm chí túi khí không mở hoặc mở ra mà cảm biến vẫn thể hiện trên bảng điều khiển.

Câu hỏi thường gặp

Có phải cứ va chạm là túi khí bung?

Câu trả lời là tùy trường hợp, không phải cứ xảy ra va chạm là túi khí sẽ bung. Có những trường hợp, xe bị va chạm dẫn tới nát đầu trước, nhưng túi khí vẫn không bung, bởi lẽ lúc này những tính toán điện tử của xe cho thấy, chỉ cần dây đai an toàn là đủ bảo vệ người trên xe mà không cần thiết phải bung túi khí.

Theo thứ tự phản ứng, khi xe đâm vào vật thể khác, hệ thống khung gầm, thân xe sẽ hấp thụ một phần lực (có thể làm biến dạng), giảm lực tác dụng vào cabin. Sau đó, dây đai an toàn giữ hành khách không lao về phía trước do quán tính. Quá trình phản ứng an toàn sẽ dừng lại ở đây nếu vụ va chạm không đủ gây nguy hiểm đe dọa đến tính mạng người trong xe.

Một số tình huống túi khí không hoạt động?

Túi khí đôi khi không hoạt động khi xe va chạm với vật biến dạng hoặc đang dịch chuyển. Chẳng hạn, khi xe đang đứng yên, túi khí nó có thể không hoạt động khi va chạm từ phía trước với xe có trọng lượng tương đương đang di chuyển ở tốc độ 40 – 50 km/h. Hoặc, khi xe đang đứng yên, túi khí của nó có thể không hoạt động khi va chạm lệch tâm hoặc dưới một góc, ngay cả khi tốc độ va chạm cao hơn.

Cũng có trường hợp xe đang di chuyển ở tốc độ 30 – 35 km/h, túi khí có thể không hoạt động khi va chạm với cây nhỏ hoặc vật có thể di chuyển. Túi khí cũng có thể không hoạt động trong trường hợp xe va chạm với lực hướng xuống dưới như trong va chạm với gầm xe tải.

Giá thay túi khí ô tô bao nhiêu tiền?

Giá thay túi khí ô tô tùy thuộc vào loại túi khí, công ty sản xuất túi khí ô tô và mẫu xe. Vì vậy, các chủ xe cần mang xe đến gara/showroom uy tín để đảm bảo túi khí chất lượng cao, từ đó giúp bảo vệ và hạn chế tối đa thương vong có thể xảy ra tai nạn:

Hiện nay, túi khí ô tô có mức giá dao động như sau:

• Giá túi khí ô tô phía trước ghế lái: ~2,5 – 8 triệu đồng
• Giá túi khí ô tô trước ghế phụ: ~ 2 – 7 triệu đồng

Để có thể nhận được báo giá túi khí ô tô chi tiết cũng như các dịch vụ chăm sóc, bảo dưỡng, sửa chữa ô tô thì chủ xe có thể liên hệ tới Honda Ô tô Mỹ Đình qua hotline 0375 83 79 79 hoặc tới showroom tại 02 Lê Đức Thọ, Cầu Giấy, Hà Nội để được hỗ trợ tư vấn và báo giá cụ thể nhé!

Như vậy, Honda Ô tô Mỹ Đình đã cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết nhất về hệ thống túi khí trên xe ô tô. Hy vọng những chia sẻ trên đây đã giúp bạn hiểu rõ hơn về tầm quan trọng, cách thức hoạt động của những lưu ý về hệ thống túi khí. Nếu có bất cứ thắc mắc nào, liên hệ ngay với chúng tôi qua hotline 0375 83 79 79 hoặc tới showroom tại 02 Lê Đức Thọ, Cầu Giấy, Hà Nội để được hỗ trợ giải đáp và tư vấn chi tiết nhé!

• Đại lý Honda Mỹ Đình: https://hondaotomydinh.vn/
• Fanpage: Honda Ôtô Hà Nội – Mỹ Đình
• Youtube: Honda Ôtô Hà Nội – Mỹ Đình
• Hotline: 037 583 7979

Honda Mỹ Đình

Với những chiến lược đầu tư và kinh doanh đúng đắn, Honda Ôtô Mỹ Đình tự hào được đánh giá là một trong các nhà phân phối uy tín nhất hiện nay. Honda Ôtô Mỹ Đình luôn cam kết phục vụ quý khách hàng theo phong cách chuyên nghiệpnhằm mang đến các dịch vụ tốt nhất, vượt trên cả sự mong đợi của quý vị.